Rối loạn ngôn ngữ ở trẻ em ngày càng trở nên phổ biến trong xã hội hiện đại. Trẻ em bị rối loạn ngôn ngữ gặp khó khăn trong việc hiểu, giao tiếp, và diễn đạt ý tưởng cũng như cảm xúc của mình.
Có nhiều quan điểm về nguyên nhân gây ra tình trạng này, và trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu tình trạng này thực sự là gì, dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân và cách giúp đỡ trẻ hiệu quả. Nào, cùng EDUFA tìm hiểu nhé!
1. Rối loạn ngôn ngữ ở trẻ em là gì?
Trẻ em từ khi sinh ra đã có khả năng tiếp thu ngôn ngữ và sẽ học ngôn ngữ dựa trên môi trường xung quanh và sự tương tác với gia đình. Quá trình học ngôn ngữ cần thời gian và mỗi trẻ có tốc độ phát triển khác nhau. Thông thường, trẻ sẽ bắt đầu nói chuyện một cách thành thạo vào khoảng 5 tuổi. Tuy nhiên, một số trẻ có thể gặp khó khăn trong việc tiếp thu hoặc diễn đạt ngôn ngữ, điều này được gọi là rối loạn ngôn ngữ.
Có hai loại rối loạn chính:
- Rối loạn tiếp thu ngôn ngữ: Trẻ gặp khó khăn trong việc hiểu các từ ngữ khi nghe hoặc đọc. Điều này có thể là do mất thính giác hoặc không hiểu ý nghĩa của từ.
- Rối loạn ngôn ngữ diễn đạt: Trẻ gặp khó khăn khi cố gắng diễn tả suy nghĩ và cảm xúc của mình khi giao tiếp với người khác.
Thường thì rối loạn ngôn ngữ được phát hiện ở độ tuổi từ 3 đến 5 và trẻ có thể gặp cả hai loại rối loạn cùng lúc.
2. Nguyên nhân gây rối loạn ngôn ngữ ở trẻ
Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra rối loạn ngôn ngữ ở trẻ em, bao gồm:
- Rối loạn não bộ: Các vấn đề về não bộ như chấn thương, khối u não, hoặc các dị tật bẩm sinh như hội chứng gãy nhiễm sắc thể X hoặc bại não.
- Vấn đề trong thai kỳ hoặc khi sinh: Ví dụ như thiếu dinh dưỡng, hội chứng rượu bào thai, sinh non, hoặc trẻ sơ sinh nhẹ cân.
- Yếu tố di truyền: Rối loạn ngôn ngữ có thể có liên quan đến tiền sử gia đình.
- Nguyên nhân không xác định: Trong một số trường hợp, nguyên nhân cụ thể không thể được xác định.
Quan trọng cần lưu ý rằng việc trẻ tiếp xúc với nhiều ngôn ngữ không phải là nguyên nhân gây rối loạn ngôn ngữ. Tuy nhiên, nếu trẻ gặp vấn đề với ngôn ngữ, khó khăn này sẽ xuất hiện ở tất cả các ngôn ngữ mà trẻ đang sử dụng.
3. Dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn ngôn ngữ
Trẻ em mắc bệnh có thể biểu hiện các triệu chứng sau:
- Rối loạn tiếp thu ngôn ngữ:
- Khó hiểu lời nói của người khác.
- Khó nắm bắt ý nghĩa của từ ngữ khi đọc hoặc nghe.
- Khó học từ mới.
- Gặp khó khăn trong việc làm theo chỉ dẫn hoặc trả lời câu hỏi.
- Rối loạn ngôn ngữ diễn đạt:
- Khó sử dụng từ ngữ một cách chính xác.
- Gặp khó khăn trong việc bày tỏ suy nghĩ và ý tưởng.
- Khó kể chuyện hoặc sử dụng cử chỉ và đặt câu hỏi.
- Khó đọc thơ hoặc hát.
4. Cách giúp đỡ trẻ học ngôn ngữ
Bố mẹ và người thân đóng vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Dưới đây là một số cách để giúp trẻ học ngôn ngữ:
- Giao tiếp thường xuyên: Phản ứng với âm thanh và cử chỉ của trẻ, lặp lại và mở rộng các câu nói của trẻ.
- Đọc sách và kể chuyện: Đọc sách cho trẻ và kể các câu chuyện để phát triển vốn từ và khả năng hiểu biết.
- Chơi trò chơi ngôn ngữ: Sử dụng trò chơi và hoạt động tương tác để khuyến khích trẻ nói và sử dụng ngôn ngữ.
5. Chẩn đoán và điều trị
Nếu nghi ngờ trẻ mắc rối loạn, việc đầu tiên là đến gặp các chuyên gia trị liệu để được đánh giá chính xác. Đôi khi, cần kiểm tra khả năng thính lực của trẻ vì mất thính giác có thể ảnh hưởng đến sự phát triển ngôn ngữ.
Các nhà ngôn ngữ trị liệu sẽ đánh giá kỹ lưỡng tình trạng của trẻ và đề xuất các phương pháp điều trị phù hợp.
6. Kết luận
Rối loạn ngôn ngữ ở trẻ em có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau và cần được phát hiện và điều trị sớm để giúp trẻ phát triển tốt nhất. Hy vọng bài viết này cung cấp thông tin hữu ích cho các bậc phụ huynh để nhận biết, hiểu và hỗ trợ trẻ một cách hiệu quả.
Nguồn tham khảo:
- Language and Speech Disorders in Children (Cục Y Tế Dự phòng Mỹ)
- Speech Disorder – children (MedlinePlus, US National Library of Medicine)
- Website của Sở Y Tế Hòa Bình
- Stanford Children’s Health
- Better Health Vic
Xem thêm: Khi nào nên cho trẻ đi học thêm?
