Hành vi gây hấn thụ động là khi một người biểu lộ sự không hài lòng hoặc các cảm xúc tiêu cực bằng những cách gián tiếp thay vì giao tiếp trực tiếp. Thông thường, điều này được thể hiện qua những hành vi khoác lác, trễ deadline hoặc thiếu chính xác trong việc làm.
Ví dụ cụ thể là trong một cuộc họp, nếu ai đó đề xuất ý kiến và người khác cảm thấy không hài lòng nhưng lại giả vờ đồng tình. Sau cuộc họp, họ có thể biểu lộ sự bất bình qua các hành động như để công việc chậm trễ hoặc thái độ thiếu tích cực.
Hành vi gây hấn thụ động có thể diễn ra trong nhiều bối cảnh, bao gồm cả gia đình, nơi làm việc hoặc quan hệ cá nhân. Điều quan trọng là nhận biết và đề xuất giải pháp trước khi tác động tiêu cực đến mối quan hệ.
Dấu hiệu thường gặp
Hành vi này thường có thể nhận biết qua những biểu hiện sau:
- Che giấu cơn giận: Thay vì biểu lộ sự bất bình, họ che giấu nó bằng những lời nói không phù hợp với cảm xúc thật sự, như “Tôi không sao” hoặc “Tôi rất vui mà.”
- Mỉa mai hoặc châm biếm: Sử dụng ngôn ngữ có tính châm biếm hoặc mỉa mai thay cho giao tiếp thẳng thắn.
- Trì hoãn: Làm chậm các công việc được giao hoặc có hành vi thiếu tích cực trong nhiệm vụ được giao như biểu lộ của sự phản kháng.
- Kìm nén: Tự cho rằng mình bị đánh giá thấp một cách không công bằng nhưng lại không trực tiếp nói ra.
- Im lặng: Sử dụng sự im lặng như một hình thức để biểu lộ bất bình hoặc phản kháng.
- Lời khen giả tạo: Khen ngợi một cách thiếu chân thành nhằm chèn ép người khác.
Nguyên nhân gây ra hành vi này
Có nhiều yếu tố dẫn đến hành vi gây hấn thụ động, bao gồm:
- Môi trường gia đình: Lớn lên trong gia đình thiếu giao tiếp cân bằng.
- Yếu tố tâm lý: Trầm cảm hoặc các rắc rối tinh thần khác.
- Thái độ tránh né: Không thoải mái khi phải giao tiếp trực diện.
- Áp lực xã hội: Mong muốn duy trì hình ảnh ngoài mà che đi cảm xúc thật sự.
Nên làm gì khi bản thân có hành vi gây hấn thụ động?
Tăng cường nhận thức bản thân
- Hiểu cảm xúc cá nhân: Xác định cảm xúc của mình khi gặp tình huống khó chịu hoặc xung đột. Việc nhận biết rõ ràng bạn đang tức giận, thất vọng hay buồn bã là bước đầu để kiểm soát hành vi.
- Quan sát hành vi: Hãy tự hỏi bản thân: “Tại sao mình đang hành động như vậy? Hành vi của mình có giúp giải quyết vấn đề không?” Việc này giúp bạn ngăn chặn các phản ứng tiêu cực kịp thời.
Học cách thể hiện cảm xúc
- Thể hiện cảm xúc một cách trung thực: Tập nói ra cảm xúc của mình một cách rõ ràng và không phán xét. Ví dụ: “Tôi cảm thấy không thoải mái khi…”.
- Tránh đổ lỗi: Thay vì đổ lỗi, hãy sử dụng câu bắt đầu bằng “Tôi” để tập trung vào cảm xúc của bản thân, tránh khiến người khác cảm thấy bị công kích.
Đối mặt với xung đột
- Không né tránh: Nếu cảm thấy không hài lòng, thay vì phản ứng bằng cách trì hoãn, mỉa mai hay im lặng, hãy trực tiếp giao tiếp với người liên quan.
- Luyện tập phản ứng tích cực: Học cách đặt câu hỏi và tìm kiếm giải pháp thay vì để sự bực bội âm ỉ kéo dài.
Rèn luyện kỹ năng giao tiếp
- Thực hành giao tiếp hiệu quả: Luyện tập cách diễn đạt suy nghĩ và cảm xúc thông qua các tình huống giả định hoặc tham gia khóa học giao tiếp.
- Lắng nghe chủ động: Để hiểu rõ hơn quan điểm của người khác, hãy lắng nghe mà không ngắt lời hoặc đánh giá.
Kiểm soát cơn giận
- Tìm cách xoa dịu cảm xúc: Khi cảm thấy cơn giận bắt đầu xuất hiện, bạn có thể hít thở sâu, đi bộ, hoặc nghỉ ngơi ngắn để bình tĩnh lại.
- Sử dụng thời gian để suy nghĩ: Đừng phản ứng ngay lập tức. Hãy dành thời gian để cân nhắc trước khi đưa ra phản hồi.
Phát triển tư duy tích cực
- Đánh giá lại vấn đề: Hãy nhìn nhận mọi việc theo cách khách quan và cân nhắc rằng đôi khi người khác không cố ý làm tổn thương bạn.
- Chuyển hóa năng lượng tiêu cực: Thay vì phản ứng thụ động, hãy dành thời gian cho các hoạt động sáng tạo hoặc thể thao để giải tỏa năng lượng.
Tìm kiếm sự hỗ trợ
- Nhờ người thân hoặc bạn bè: Chia sẻ cảm xúc với những người bạn tin tưởng để nhận được sự đồng cảm và góp ý.
- Tham vấn chuyên gia: Nếu bạn cảm thấy khó kiểm soát hành vi của mình, tham khảo ý kiến từ nhà tâm lý học có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về bản thân và thay đổi hành vi.
Kiên nhẫn với chính mình
- Chấp nhận rằng thay đổi cần thời gian: Sự thay đổi không diễn ra ngay lập tức. Hãy kiên nhẫn và tập trung vào từng bước tiến nhỏ.
- Tha thứ cho bản thân: Nếu bạn lỡ rơi vào hành vi gây hấn thụ động, hãy nhìn nhận vấn đề, rút kinh nghiệm và tiếp tục cải thiện.
Bạn nghĩ sao về hành vi này? Chia sẻ suy nghĩ của bạn bên dưới phần bình luận của EDUFA nhé!
Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết trẻ tư duy não trái