Kỳ thi THPT Quốc gia thường mang đến áp lực lớn cho học sinh và phụ huynh, không chỉ bởi việc thi cử mà còn vì những quyết định quan trọng sau đó như chọn ngành, chọn nghề và chọn trường. Đối mặt với những thách thức này, phụ huynh đóng vai trò quan trọng trong việc đồng hành và hỗ trợ con cái tìm ra hướng đi phù hợp nhất.
Dưới đây là 9 gợi ý từ chuyên gia định hướng nghề nghiệp nhằm giúp phụ huynh và học sinh có một kế hoạch rõ ràng, tránh những áp lực không đáng có. Cùng EDUFA tìm hiểu nhé!
1. Hướng nghiệp càng sớm càng tốt
Hãy bắt đầu định hướng nghề nghiệp cho con ngay từ khi còn nhỏ. Điều này không có nghĩa là ép con chọn nghề sớm, mà là tạo cơ hội để con trải nghiệm và nhận thức giá trị của lao động thông qua những việc nhỏ trong gia đình hoặc cộng đồng.
Ví dụ, thay vì thưởng tiền cho việc làm việc nhà, hãy nghĩ ra các công việc cụ thể mang tính “thử thách nghề nghiệp”. Nhờ vậy, trẻ sẽ dần hiểu được giá trị của lao động và cách quản lý phần thưởng từ công việc mình làm ra.
2. Phụ huynh là nhà đầu tư, không phải người điều hành
Hãy coi mình như một “nhà đầu tư” đồng hành, hỗ trợ con khám phá và phát triển sự nghiệp, thay vì trực tiếp điều hành hoặc áp đặt. Để con tự đưa ra quyết định dựa trên đam mê và khả năng, phụ huynh chỉ cần đứng phía sau giúp con tự tin tiến bước.
3. Tạo sự chủ động thay vì sự phụ thuộc
Một số phụ huynh thường lo lắng đến mức làm hộ mọi việc để con “chỉ cần học”. Điều này có thể khiến trẻ thiếu tính tự lập và kỹ năng vượt khó. Thay vào đó, hãy để con tự làm những việc như chuẩn bị đồ dùng, dậy sớm đi học, hay lên kế hoạch tài chính cho các dự định cá nhân.
4. Hướng dẫn, không làm thay
Dù con còn nhỏ hay đã trưởng thành, hãy chia sẻ kinh nghiệm làm việc thực tế, giải thích các khái niệm cơ bản như cách viết CV, thư xin việc, hay chuẩn bị cho một buổi phỏng vấn. Quan trọng hơn, phụ huynh nên để con tự thực hiện những điều này, chỉ hỗ trợ khi cần thiết.
5. Khám phá điểm mạnh, đừng giới hạn bản thân
Hầu hết học sinh khó tự nhận ra điểm mạnh của mình. Phụ huynh, với sự quan sát và hiểu biết, có thể giúp con khám phá khả năng tiềm ẩn và định hướng phù hợp.
Tuy nhiên, đừng vô tình giới hạn con trong suy nghĩ của mình. Thay vào đó, hãy sử dụng các công cụ như DISC, MBTI hay Holland Code để giúp con hiểu rõ bản thân hơn.
6. Cung cấp thông tin nghề nghiệp toàn diện
Nghề nghiệp ngày nay thay đổi liên tục, đặc biệt với sự phát triển của công nghệ. Phụ huynh nên cùng con cập nhật thông tin về các ngành nghề mới, xu hướng thị trường lao động, và những kỹ năng cần thiết trong tương lai.
7. Tận dụng nguồn lực, không làm một mình
Nếu con bày tỏ hứng thú với một nghề nghiệp, phụ huynh có thể tận dụng các mối quan hệ để tạo cơ hội cho con tìm hiểu hoặc trải nghiệm thực tế. Tuy nhiên, hãy dừng lại ở vai trò hỗ trợ, không ép buộc hay can thiệp quá sâu vào quyết định của con.
8. Khuyến khích làm việc, trải nghiệm thực tế
Không có cách nào tốt hơn để hiểu rõ một công việc ngoài việc trực tiếp trải nghiệm. Hãy khuyến khích con làm thêm, thực tập bán thời gian hoặc tham gia các hoạt động trải nghiệm nghề nghiệp ngay từ khi còn đi học.
Đây không chỉ là cơ hội để học hỏi mà còn giúp con đánh giá xem mình có phù hợp với ngành nghề đó hay không.
9. Tạo động lực, không gây áp lực
Thay vì ép buộc con chọn một nghề chỉ vì “xã hội trọng vọng”, phụ huynh nên khuyến khích con tìm kiếm đam mê thực sự. Bởi trong tương lai trung bình mỗi người trưởng thành dành hơn 40 giờ mỗi tuần cho công việc, vì vậy sự yêu thích và hạnh phúc trong nghề nghiệp là yếu tố vô cùng quan trọng để thành công.
Định hướng nghề nghiệp cho con là một hành trình dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn, đồng hành và hỗ trợ đúng cách từ phụ huynh. Hãy nhớ rằng, thành công không chỉ đến từ việc chọn đúng nghề mà còn từ sự đam mê và hạnh phúc trong công việc.
EDUFA sẵn sàng đồng hành cùng phụ huynh và học sinh trong hành trình quan trọng này trong chương trình Trạm hướng nghiệp.
Tìm hiểu thêm về chương trình tại ĐÂY!
Xem thêm: Nên làm gì khi con trẻ không thích học?
