Giấc ngủ cho cơ thể chúng ta khoảng nghỉ để cân bằng lại. Tuy nhiên, nó có tác động như thế nào đối với tuổi thọ của chúng ta?
Thực tế có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc sống lâu, bao gồm di truyền, lối sống, chế độ dinh dưỡng, tập thể dục và các tình trạng sức khỏe tiềm ẩn. Tuy nhiên, một yếu tố quan trọng nhưng thường bị bỏ qua là giấc ngủ. Ta dành khoảng một phần ba cuộc đời để ngủ, nhưng liệu giấc ngủ có tác động đến tuổi thọ không và nó tác động đến ta như thế nào?
Bác sĩ Rizwan Bashir, một chuyên gia thần kinh học tại AICA Orthopaedics, cho biết cả chất lượng và số lượng giấc ngủ đều có thể ảnh hưởng đến thời gian sống của chúng ta. Ông nhấn mạnh rằng giấc ngủ đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe tổng thể và có tác động đến tuổi thọ.
Trong bài viết này, EDUFA sẽ cùng bạn khám phá mối quan hệ giữa giấc ngủ và tuổi thọ, đồng thời chia sẻ những lời khuyên hữu ích để cải thiện cả hai.
Giấc ngủ và quá trình lão hóa
Chủ đề giấc ngủ ảnh hưởng như thế nào đến tuổi thọ vẫn đang được nghiên cứu. Theo Carl W. Bazil, chuyên gia thần kinh tại Columbia Doctors, mặc dù chưa có nghiên cứu nào hoàn toàn khẳng định mối quan hệ này, nhưng chúng ta có những dữ liệu cụ thể. Ông dẫn chứng một nghiên cứu năm 2017 chỉ ra rằng những người ngủ ít hơn 7 giờ mỗi đêm có nguy cơ tử vong cao hơn.
Dẫu vậy, Bazil cho rằng thời gian ngủ có thể không phải là nguyên nhân chính. Thay vào đó, các yếu tố như đau đớn, trầm cảm, và thuốc men cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ và tuổi thọ.
Tuy nhiên, ông khẳng định giấc ngủ chất lượng rất quan trọng cho các chức năng sức khỏe khác nhau, như duy trì cân nặng và hệ thống miễn dịch, vốn đều có liên quan đến tuổi thọ.
Tiến sĩ Bashir cũng đồng tình, cho rằng vấn đề không chỉ ở thời gian ngủ mà là những hậu quả về sức khỏe do thiếu ngủ gây ra, như bệnh béo phì, tiểu đường và tim mạch. Những bệnh này có thể rút ngắn tuổi thọ nếu không được kiểm soát.
Ngoài ra, giấc ngủ đều đặn trong giai đoạn trẻ tuổi đóng vai trò hỗ trợ sự phát triển não bộ, chức năng miễn dịch và thể chất. Việc thiếu ngủ trong giai đoạn này có thể dẫn đến nhiều bệnh tật sau này.
Ở người lớn tuổi, giấc ngủ cũng thay đổi, thường trở nên ngắn hơn và gián đoạn. Dù vậy, duy trì giấc ngủ tốt có thể giúp duy trì chức năng nhận thức, giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Thói quen giấc ngủ để tăng tuổi thọ
Duy trì thói quen giấc ngủ tốt rất quan trọng trong suốt cuộc đời, đặc biệt là khi già đi. Bác sĩ Bashir chia sẻ một số lời khuyên giúp mọi người cải thiện giấc ngủ, đồng thời giúp kéo dài tuổi thọ:
- Duy trì thời gian ngủ và thức đều đặn mỗi ngày.
- Tạo thói quen thư giãn trước khi ngủ, như đọc sách hoặc tắm nước ấm.
- Đảm bảo phòng ngủ thoáng mát, yên tĩnh và tối.
- Tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ, vì ánh sáng xanh cản trở quá trình sản xuất melatonin.
- Hạn chế ăn uống no, dùng rượu và caffeine gần giờ đi ngủ.
Ngoài ra, bác sĩ tâm thần Jessica Beachkofsky khuyên rằng viết nhật ký giấc ngủ có thể giúp theo dõi thói quen ngủ và tìm ra nguyên nhân gây ra vấn đề. Bà cũng gợi ý thực hiện “xả rác” tinh thần trước khi đi ngủ, bằng cách lên kế hoạch trước hoặc kiểm tra lịch để giảm bớt lo lắng.
Tập thể dục, dinh dưỡng và giấc ngủ
Giấc ngủ không chỉ là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến tuổi thọ, mà còn có mối liên hệ chặt chẽ với việc tập thể dục và dinh dưỡng. Tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, giảm rối loạn giấc ngủ và nâng cao sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.
Ngoài ra, dinh dưỡng cũng đóng vai trò quan trọng. Tiến sĩ Bashir khuyên nên ăn nhiều trái cây, rau củ và protein nạc để hỗ trợ giấc ngủ và sức khỏe tổng thể. Ngoài ra, duy trì cân nặng lý tưởng và tránh chất kích thích như rượu, caffeine hay thuốc lá cũng là những yếu tố quan trọng.
Những thói quen ngủ cần tránh
Bên cạnh những thói quen tốt, có một số hành động nên tránh để không ảnh hưởng đến giấc ngủ. Dưới đây là một số lời khuyên từ bác sĩ Beachkofsky:
- Tránh ăn uống nhiều trước khi đi ngủ.
- Không nhìn đồng hồ khi thức giấc giữa đêm.
- Tránh ngủ với TV bật.
- Đừng căng thẳng hoặc lo lắng quá mức, vì điều này làm tăng hormone cortisol.
- Hạn chế ngủ trưa dài, không quá 20-30 phút.
- Giữ cho giường ngủ không bị ảnh hưởng bởi trẻ em, thú cưng hoặc tiếng ồn.
Kết luận
Mặc dù cần thêm nghiên cứu để làm rõ mối quan hệ giữa giấc ngủ và tuổi thọ, nhưng việc ngủ đủ và chất lượng tốt vẫn rõ ràng là rất quan trọng cho sức khỏe tổng thể và khả năng kéo dài tuổi thọ. Hơn nữa, dù bạn có thói quen ngủ kém trước đây, vẫn chưa muộn để thay đổi và cải thiện chất lượng giấc ngủ để có cuộc sống khỏe mạnh hơn.
Tiến sĩ Bashir kết luận rằng: “Ngay cả khi lớn tuổi, thay đổi thói quen giấc ngủ có thể mang lại những lợi ích đáng kể, bao gồm cải thiện chức năng nhận thức, tâm trạng và sức khỏe tổng thể.”
Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về mối quan hệ giữa giấc ngủ và tuổi thọ, đồng thời khuyến khích bạn chăm sóc giấc ngủ của mình tốt hơn.
Xem thêm: Trẻ bị tự kỷ: Những dấu hiệu phụ huynh cần nhận biết
