Trẻ bị tự kỷ theo từng giai đoạn sẽ có những dấu hiệu gì và phụ huynh cần hành động gì để hỗ trợ con em? Cùng EDUFA khám phá ngay!
Tự kỷ là một rối loạn phát triển lan tỏa, ảnh hưởng đến hệ thần kinh với các mức độ từ nhẹ đến nặng. Bệnh thường xuất hiện trước khi trẻ 3 tuổi và kéo dài suốt đời, gây ra nhiều khó khăn trong cuộc sống hàng ngày của trẻ. Tuy nhiên, nếu được phát hiện và can thiệp sớm, kết hợp với sự hỗ trợ tích cực từ gia đình và cộng đồng, trẻ mắc tự kỷ có thể phát triển các kỹ năng cần thiết và hòa nhập tốt hơn với xã hội.
1. Nhận biết dấu hiệu trẻ bị tự kỷ theo độ tuổi
Rối loạn phổ tự kỷ (ASD) thường biểu hiện qua sự khó khăn trong giao tiếp xã hội và các hành vi lặp đi lặp lại. Dấu hiệu tự kỷ có thể thay đổi theo độ tuổi phát triển của trẻ. Vì vậy, việc nhận biết sớm các triệu chứng là rất quan trọng. Điều này giúp cha mẹ có thể đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời, hỗ trợ trẻ phát triển các kỹ năng xã hội và giao tiếp cần thiết, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống.
2. Dấu hiệu tự kỷ ở trẻ dưới 12 tháng tuổi
- Trẻ không biểu hiện sự thích thú qua nét mặt.
- Thiếu giao tiếp bằng mắt.
- Không phản ứng khi được gọi tên, không quay đầu tìm nguồn âm thanh, hoặc không tỏ ra giật mình khi nghe thấy tiếng động lớn.
- Trẻ không quan tâm đến các trò chơi mà bạn bè cùng trang lứa thường thích.
- Không nói bập bẹ hay phát ra âm thanh khi vui mừng hoặc buồn bã.
- Không sử dụng cử chỉ như giơ tay đòi bế khi muốn cha mẹ ôm.
3. Dấu hiệu tự kỷ ở trẻ từ 12 đến 24 tháng tuổi
- Không có cử chỉ giao tiếp như chỉ tay, vẫy tay, bắt tay, hay nhìn vào mắt người khác khi được 12 tháng.
- Không nói bập bẹ ở tháng thứ 12, không dùng từ đơn ở giai đoạn 16 tháng tuổi, và không nói câu hai từ khi tròn 24 tháng.
- Trẻ bị mất kỹ năng ngôn ngữ hoặc kỹ năng xã hội đã có trước đó.
- Trẻ có xu hướng phớt lờ hoặc không chú ý đến người xung quanh.
- Lặp đi lặp lại một hành động hoặc cử động cơ thể.
- Trẻ có thể đi nhón chân hoặc khó khăn trong việc bước đi.
4. Dấu hiệu tự kỷ ở trẻ từ 2 tuổi trở lên
- Khó khăn trong giao tiếp với người khác và thường tự cô lập trong thế giới riêng của mình.
- Quan tâm quá mức đến một vài đồ vật cụ thể, nhưng không chú ý đến công dụng của chúng.
- Thiếu khả năng sáng tạo trong trò chơi và học tập.
- Không thể thích ứng với các thay đổi trong sinh hoạt hàng ngày và môi trường sống, đòi hỏi mọi người tuân theo một lịch trình cố định.
- Có thể phản kháng, không hợp tác hoặc quá mức năng động, hiếu động, bốc đồng, hoặc có hành vi hung hăng.
5. Khi nghi ngờ trẻ bị rối loạn phổ tự kỷ, phụ huynh nên làm gì?
Nếu có dấu hiệu nghi ngờ, việc đầu tiên là phụ huynh cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ hoặc chuyên gia để được tư vấn. Can thiệp sớm có thể giúp trẻ phát triển các kỹ năng cần thiết cho cuộc sống. Tùy thuộc vào tình trạng và mức độ của bệnh, bác sĩ sẽ đề xuất phác đồ điều trị phù hợp, bao gồm cả điều trị bằng thuốc và can thiệp tâm lý. Tuy nhiên, yếu tố quan trọng nhất vẫn là sự quan tâm và hỗ trợ từ gia đình. Sự kiên trì, nhẫn nại và tình yêu thương từ người thân sẽ giúp trẻ vượt qua những thử thách khó khăn và hòa nhập tốt hơn với xã hội.
Gia đình cần thường xuyên theo dõi sự tiến triển của trẻ, trao đổi liên tục với bác sĩ, chuyên gia tâm lý và giáo viên để điều chỉnh phương pháp can thiệp cho phù hợp. Việc giáo dục can thiệp nên được thực hiện đồng bộ giữa gia đình và nhà trường, dựa trên hướng dẫn của các chuyên gia, sẽ giúp trẻ phát triển các kỹ năng xã hội và xây dựng môi trường sống tích cực.
Xem thêm: Khủng hoảng tuổi dậy thì: Phụ huynh nên làm gì để đối mặt cùng con?
