Học trước quên sau, cố gắng mãi mà không thấy tiến bộ có phải là tình trạng hiện tại của bạn? Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc ghi nhớ kiến thức, rất có thể bạn đang mắc phải những lỗi thường gặp trong quá trình học tập.
Đừng lo, bài viết này, EDUFA sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân và đề xuất các chiến lược cải thiện hiệu quả trong học tập.
Nguyên nhân 1: Học kiến thức rời rạc, không có kế hoạch
Trong một môi trường tràn ngập thông tin, việc tiếp nhận kiến thức mà không có sự tổ chức, sắp xếp khoa học có thể khiến bạn cảm thấy mất phương hướng.
Khi không phân định rõ đâu là kiến thức quan trọng và đâu là kiến thức phụ trợ, bạn dễ dàng bị rơi vào trạng thái học dàn trải, không tập trung vào trọng tâm. Điều này dẫn đến việc bạn dễ quên những gì đã học sau một thời gian ngắn.
Cách khắc phục:
Thay vì học tất cả mọi thứ một cách ngẫu nhiên, hãy xác định các yếu tố quan trọng nhất. Áp dụng nguyên tắc 80/20 (Pareto Principle) – trong một lượng lớn thông tin, chỉ có 20% là kiến thức quan trọng chiếm 80% giá trị.
Hãy tập trung vào việc nắm vững 20% này, và bạn sẽ có nền tảng vững chắc hơn.
Nguyên nhân 2: Thiếu kế hoạch ôn tập bài bản
Mặc dù việc đặt ra mục tiêu là rất quan trọng, nhưng nếu không có kế hoạch cụ thể để thực hiện, mục tiêu sẽ chỉ là một ước mơ xa vời. Việc học không chỉ dừng lại ở việc tiếp thu kiến thức mà còn cần có một chiến lược ôn tập hiệu quả.
Cách khắc phục:
Hãy lập kế hoạch học tập rõ ràng. Chia nhỏ các phần kiến thức và phân bổ thời gian ôn tập định kỳ.
Bạn cũng có thể thử phương pháp Spaced Repetition (ôn tập ngắt quãng), một trong những kỹ thuật hiệu quả nhất giúp chuyển kiến thức từ trí nhớ ngắn hạn sang trí nhớ dài hạn.
Ví dụ, sau khi học lần đầu, bạn nên ôn tập lại sau 24 giờ, rồi sau 3 ngày, 7 ngày, và tiếp tục theo chu kỳ này để củng cố kiến thức.
Nguyên nhân 3: Tâm lý căng thẳng, áp lực
Căng thẳng là một trong những yếu tố lớn khiến não bộ khó tiếp thu và ghi nhớ thông tin. Khi bạn bị căng thẳng, cơ thể sản sinh các hormone gây ức chế khả năng tập trung và tư duy sáng tạo.
Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất học tập mà còn làm bạn cảm thấy kiệt sức nhanh hơn.
Cách khắc phục:
Hãy giữ cho tâm lý thoải mái trước và trong quá trình học tập. Bạn có thể kết hợp học tập với các hoạt động thư giãn như nghe nhạc nhẹ, thiền hoặc vận động nhẹ nhàng.
Ngoài ra, hãy luôn nhớ rằng học tập không nên là một áp lực, mà là một hành trình khám phá và phát triển bản thân.
Nguyên nhân 4: Thói quen sinh hoạt không điều độ
Thức khuya, thiếu ngủ và chế độ ăn uống không lành mạnh không chỉ làm giảm năng lượng mà còn khiến trí nhớ bị suy giảm nghiêm trọng. Cơ thể cần nghỉ ngơi và một lượng dinh dưỡng đầy đủ để duy trì các chức năng quan trọng, bao gồm khả năng ghi nhớ và học tập.
Cách khắc phục:
Hãy đảm bảo rằng bạn có một lối sống lành mạnh. Ngủ đủ giấc (ít nhất 7-8 giờ mỗi đêm), ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và duy trì thói quen vận động thể chất đều đặn. Những thói quen tốt này sẽ giúp cơ thể bạn luôn ở trạng thái tốt nhất để tiếp thu kiến thức mới.
Nguyên nhân 5: Lướt mạng xã hội quá nhiều
Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến chúng ta khó tập trung vào việc học là sự phân tán từ các thiết bị công nghệ và mạng xã hội.
Khi bạn lướt qua các bài đăng trên mạng xã hội như Facebook hay TikTok, bạn đang tiếp nhận hàng loạt thông tin khác nhau trong thời gian ngắn. Điều này khiến não bộ của bạn không có đủ thời gian để xử lý và lưu giữ thông tin.
Cách khắc phục:
Giới hạn thời gian sử dụng mạng xã hội và tạo ra khoảng thời gian không bị gián đoạn để tập trung vào việc học. Bạn cũng có thể áp dụng phương pháp Deep Work – làm việc sâu, trong đó bạn dành ra một khoảng thời gian dài để tập trung hoàn toàn vào một nhiệm vụ mà không bị xao lãng.
3 Chiến lược học nhanh nhớ lâu
Dưới đây là ba chiến lược giúp bạn học nhanh và ghi nhớ lâu hơn, dựa trên cách tiếp cận khoa học về cách hoạt động của não bộ.
Chiến lược 1: Tư duy trước khi học
- Áp dụng nguyên tắc 80/20: Trước khi bắt đầu học, hãy phân tích và xác định 20% kiến thức trọng tâm. Tập trung vào các nội dung chính sẽ mang lại hiệu quả cao hơn là cố gắng học tất cả mọi thứ cùng một lúc.
- Tạo sơ đồ hệ thống: Một trong những cách tốt nhất để ghi nhớ là hệ thống hóa kiến thức. Bạn có thể sử dụng sơ đồ tư duy hoặc sơ đồ cây để dễ dàng kết nối các kiến thức với nhau, từ đó ghi nhớ lâu hơn.
Chiến lược 2: Trong khi học
- Cân bằng hai bán cầu não: Phương pháp Pomodoro (học tập ngắt quãng) là một kỹ thuật giúp cân bằng hoạt động của hai bán cầu não. Học 25 phút, nghỉ 5 phút. Trong khoảng nghỉ, hãy thực hiện các hoạt động sáng tạo để kích hoạt bán cầu não phải như nghe nhạc, vẽ hoặc vận động nhẹ nhàng.
- Uống đủ nước: Nước giúp cung cấp năng lượng cho não bộ và tăng cường khả năng tập trung. Hãy chắc chắn rằng bạn luôn có đủ nước uống trong quá trình học tập.
Chiến lược 3: Sau khi học
- Ôn lại trước khi ngủ: Khi ngủ, não bộ của chúng ta vẫn tiếp tục xử lý thông tin. Vì vậy, việc ôn tập trước khi ngủ sẽ giúp bạn củng cố kiến thức và ghi nhớ lâu hơn.
- Áp dụng Spaced Repetition: Như đã đề cập ở trên, phương pháp ôn tập ngắt quãng giúp kiến thức được lưu trữ vào trí nhớ dài hạn. Điều này làm giảm khả năng quên lãng và giúp bạn nhớ lâu hơn.
Xem thêm: Sức mạnh của sự quan tâm tích cực
