Học gì trong thời đại mà mọi thứ đều có thể học, câu hỏi này trở thành nỗi băn khoăn của nhiều người. Để giúp bạn giải quyết vấn đề này, bài viết sẽ giới thiệu mô hình “hệ sinh thái kỹ năng” – phương pháp giúp bạn xác định những kỹ năng cần thiết cho công việc và phát triển sự nghiệp. Cùng EDUFA khám phá nhé!
Bắt đầu từ việc hiểu rõ năng lực hiện tại
Trước khi quyết định học một kỹ năng mới, việc quan trọng nhất là đánh giá năng lực hiện tại của bạn. Điều này bao gồm:
- Dấu hiệu bên ngoài: Thành tích, chức danh, phản hồi từ đồng nghiệp, hoặc kết quả công việc.
- Dấu hiệu bên trong: Những lần bạn cảm thấy hài lòng hoặc thất vọng về một kỹ năng nào đó.
Tuy nhiên, việc so sánh bản thân với người khác thường gây áp lực không cần thiết. Thay vào đó, hãy so sánh các kỹ năng của chính mình. Ví dụ, bạn có thể giỏi viết lách nhưng yếu trong thiết kế. Từ đó, bạn sẽ có cái nhìn rõ ràng hơn về điểm mạnh và điểm cần cải thiện.
Chiến lược phát triển: Hệ sinh thái kỹ năng
Hệ sinh thái kỹ năng bao gồm ba nhóm chính:
- Kỹ năng giá trị (Main Skills): Kỹ năng cốt lõi mang lại giá trị trực tiếp cho công việc của bạn.
- Kỹ năng hỗ trợ (Supporting Skills): Những kỹ năng giúp tăng hiệu quả cho kỹ năng chính.
- Kỹ năng liên kết (Linking Skills): Kỹ năng giúp kết nối, phối hợp với đồng đội hoặc các bộ phận khác trong dự án.
Ví dụ:
- Với một nhà thiết kế sản phẩm:
- Kỹ năng giá trị: UX/UI Design.
- Kỹ năng hỗ trợ: Quản lý tác vụ, giao tiếp, tư duy phản biện.
- Kỹ năng liên kết: Nghiên cứu UX, hiểu biết về kinh doanh hoặc lập trình front-end.
Làm sao để cân bằng giữa các nhóm kỹ năng?
- Kỹ năng giá trị: Đây là kỹ năng quan trọng nhất, cần được đào sâu và liên tục rèn luyện. Nếu chưa rõ mình phù hợp với kỹ năng nào, hãy thử nghiệm nhiều loại kỹ năng khác nhau trước khi đưa ra lựa chọn.
- Kỹ năng hỗ trợ: Ban đầu, bạn có thể nhờ sự hỗ trợ từ đồng đội. Tuy nhiên, để phát triển bền vững, bạn nên dần tự học và làm chủ những kỹ năng này.
- Kỹ năng liên kết: Chỉ cần nắm kiến thức cơ bản để dễ dàng phối hợp với đồng nghiệp, không cần quá chuyên sâu nếu đó không phải là kỹ năng chính của bạn.
Một số câu hỏi thường gặp
1. Có nên sở hữu nhiều kỹ năng giá trị không?
Bạn hoàn toàn có thể có nhiều kỹ năng giá trị, nhưng cần lưu ý rằng mỗi kỹ năng đều đòi hỏi thời gian và công sức đầu tư. Nếu không tập trung, bạn dễ trở thành người biết nhiều thứ nhưng không giỏi sâu một lĩnh vực cụ thể.
2. Người đa kỹ năng có cần chiến lược khác không?
Nếu bạn muốn trở thành người đa kỹ năng, hãy kết hợp các kỹ năng giá trị và hỗ trợ một cách hài hòa. Ví dụ: Biết thiết kế cơ bản, kết hợp với kỹ năng giao tiếp tốt, bạn sẽ dễ dàng thuyết trình và “bán” ý tưởng trong các dự án.
Lời Kết
Không có một công thức duy nhất cho hành trình phát triển của mỗi người. Nhưng khi bạn hiểu rõ vị trí hiện tại và xây dựng hệ sinh thái kỹ năng phù hợp, con đường phát triển sẽ trở nên rõ ràng hơn. Chúc bạn thành công trên hành trình tự học và hoàn thiện bản thân!
