“Thời gian không phải là điều quan trọng nhất. Mà nó là điều duy nhất.” – Miles Davis
Lúc lần đầu đọc câu nói ấy, tôi không nghĩ nó sẽ ở lại lâu đến thế trong tâm trí mình. Nó không “vang vọng” vì sự triết lý, mà bởi vì tôi nhận ra: đó là điều tôi đã học được trong suốt một năm yên ắng – bằng cả trải nghiệm lẫn sự đau đớn.
Khi thời gian là kẻ xa lạ
Tôi từng nhìn thời gian như một cuộc rượt đuổi không hồi kết. Lúc thì cố nắm bắt, lúc lại tìm cách chạy trốn. Có ngày thời gian như nước trôi qua tay, có ngày lại nặng trĩu kéo lê tôi đi. Trong tâm trí tôi luôn tồn tại cảm giác thiếu kiên nhẫn, không phải bồn chồn trước mắt, mà là cảm giác rằng mọi thứ lẽ ra phải nhanh hơn, nhiều hơn, hoặc “đã” xảy ra rồi.
Tôi sống bằng những cột mốc: mục tiêu, thành tựu, các đích đến. Tôi gọi đó là “hiệu suất”, nhưng sự thật là tôi không chịu đựng nổi sự im lặng, không làm gì cả.
Một bước ngoặt: Nhìn lại thời gian qua âm thanh
Khi tôi tìm đến Nada Yoga – còn gọi là Yoga âm thanh, mọi quan niệm về thời gian và sự hiện diện bắt đầu thay đổi. Âm thanh, từ tiếng rì rì của máy móc đến tiếng gió thổi qua khe cửa, dần trở thành mỏ neo tinh thần của tôi. Khi tập trung lắng nghe, những âm thanh ấy không còn là “nền” – chúng chính là cuộc sống đang diễn ra.
Tôi chợt hiểu: thời gian không đơn thuần là chuỗi các khoảnh khắc nối tiếp. Thực tại không phải chỉ là “bây giờ” chen giữa quá khứ và tương lai, mà là một không gian sống động – nơi mọi thứ đều hiện hữu nếu ta đủ lặng để cảm nhận.
Thời gian là gì nếu không phải là cảm nhận?
Theo Einstein, thời gian là một “ảo giác dai dẳng”. Một số nhà vật lý hiện đại còn tin rằng thời gian không trôi, mà mọi thời điểm cùng tồn tại – và trải nghiệm thời gian là kết quả của nhận thức, ký ức, và chuyển động.
Điều này nghe có vẻ xa vời, nhưng khi ta thực hành Chánh Niệm (mindfulness), đặc biệt thông qua Nada Yoga ta bắt đầu cảm được sự thật ấy bằng cơ thể. Thay vì đếm thời gian bằng phút giây, tôi cảm nhận nó bằng từng nhịp thở, rung động âm thanh, và sự hiện diện.
Tốc độ cuộc sống và nỗi nhớ sự tĩnh lặng
Khi sức khỏe và tinh thần dần phục hồi, tôi quay trở lại với nhịp sống thường nhật. Nhưng điều làm tôi ngạc nhiên là: tôi bắt đầu nhớ khoảng lặng chậm rãi ấy. Không phải vì sự buồn tẻ, mà vì chiều sâu. Khi mọi thứ không gấp gáp, tôi cảm thấy mình sống trọn vẹn hơn.
Dù lịch trình trở lại đầy ắp, tôi vẫn cố giữ lại một chút khoảng lặng mỗi ngày. Một vài phút lắng nghe tiếng quạt quay, tiếng xe xa xa hay chỉ là nhịp đập trong lồng ngực, cũng đủ để tôi trở lại “đây và bây giờ”.
Trở về với hiện tại với Bát Chánh Đạo: Hành trình không đi tìm sự hoàn hảo
Trong giáo lý của Phật giáo, tôi tìm thấy sự đồng điệu nơi Bát Chánh Đạo, đặc biệt là Chánh Niệm và Chánh Tinh Tấn. Không còn là cố gắng hoàn hảo, mà là kiên trì quay về hiện tại, lặp lại mỗi ngày, qua từng hành động nhỏ. Kiên nhẫn không còn là điều cần “rèn luyện cho xong”, mà là điều ta thực hành từng chút một – trong im lặng và âm thanh.
Âm thanh – ngôn ngữ của kiên nhẫn và hiện diện
Điều kỳ diệu là, tôi dần nhận ra: kiên nhẫn có âm thanh. Đó có thể là tiếng thở nhẹ, tiếng vang xa của một bản nhạc, hoặc tiếng gió lướt qua tai. Càng lắng nghe, tôi càng cảm nhận thời gian mở rộng. Chỉ vài phút thực sự hiện diện cũng có thể mang lại cảm giác phong phú như một ngày dài sống trọn.
Trái ngược với câu nói quen thuộc “thời gian trôi nhanh khi ta vui”, tôi thấy rằng: thời gian dường như giãn nở khi ta sống thật sự. Khi tôi lắng nghe, tôi không còn cảm thấy “bị muộn” – mà tôi đang ở đúng nơi, đúng lúc.
Kết nối hiện tại bằng những điều giản dị
Tôi không phải người đã “giác ngộ” hay hết mất kiên nhẫn. Tôi vẫn kiểm tra đồng hồ quá nhiều lần, vẫn bồn chồn khi mọi việc không như mong muốn. Nhưng tôi học được cách quay về, không phải qua một phương pháp quá phức tạp, mà bằng hơi thở, bằng một tiếng động nhỏ, hoặc bằng niềm tin rằng mọi thứ sẽ đến vào thời điểm của nó.
Sự khổ đau vì thời gian không đến từ việc thiếu thời gian, mà từ việc kháng cự lại hiện tại. Khi tôi ngừng chống lại và bắt đầu đón nhận thời gian như một người bạn đồng hành, tôi phát hiện ra một điều không ngờ tới: hiện tại không cần ta phải “xứng đáng” mới có được. Nó luôn ở đó, chờ ta bước vào.
Trở về với Âm thanh – cánh cửa vào hiện tại
Khi tôi viết những dòng cuối cùng này, bản nhạc nền nhẹ nhàng vang lên bên tai. Không phải bản nhạc hoành tráng, chỉ là một giai điệu đơn giản nhưng đủ khiến tôi thở chậm lại, đủ để tôi nhắc mình rằng: tôi không trễ – tôi đang hiện diện.
Và có lẽ, đó mới chính là món quà lớn nhất của Chánh Niệm và Nada Yoga: không phải để làm chủ thời gian, mà để sống cùng thời gian – không trong căng thẳng, mà trong sự hiện diện dịu dàng.
Lần tới, khi bạn cảm thấy vội vã, hãy thử dừng lại một chút. Nhắm mắt, lắng nghe âm thanh nhỏ nhất xung quanh hoặc trong chính bạn. Biết đâu, trong âm thanh ấy, bạn sẽ tìm thấy một cánh cửa trở về hiện tại.
Xem thêm: 15 lợi ích đến từ việc tập luyện Yoga
