Bắt đầu hành trình đại học có thể khiến nhiều bạn trẻ choáng ngợp bởi lịch học dày đặc, lượng kiến thức lớn và yêu cầu tự học cao hơn hẳn so với thời phổ thông. Tuy nhiên, nếu biết tối ưu hóa thói quen học tập ngay từ đầu, bạn hoàn toàn có thể tự tin thích nghi và đạt thành tích tốt trong từng môn học.
Một trong những trở ngại lớn nhất của sinh viên năm nhất là đánh giá sai khả năng tiếp thu của bản thân. Nhà tâm lý học Jessie Schwab từ Harvard cho biết, việc ghi nhớ tạm thời không đồng nghĩa với hiểu sâu.
Chúng ta thường nhầm tưởng rằng đọc thuộc lòng nghĩa là đã học xong, nhưng thực tế não bộ chưa xử lý thông tin đủ sâu để lưu giữ dài hạn. Vì vậy, có một chiến lược học bài bài bản và biết cách tận dụng hỗ trợ xung quanh sẽ giúp bạn không chỉ vượt qua áp lực mà còn học hiệu quả hơn.
Dưới đây là những bí quyết học tập được nhiều sinh viên Harvard áp dụng đơn giản nhưng vô cùng thiết thực.
1. Tránh học dồn vào phút cuối
Nhiều bạn có thói quen để sát ngày thi mới bắt đầu ôn, nhưng nghiên cứu chỉ ra rằng học nhồi nhét chỉ giúp ghi nhớ tạm thời chứ không giúp hiểu sâu. Bạn có thể làm bài kiểm tra “ổn”, nhưng sau đó không còn nhớ gì. Học đều mỗi ngày với mục tiêu ghi nhớ dài hạn mới là cách giữ kiến thức vững vàng.
2. Lập kế hoạch rõ ràng và kiên trì thực hiện
Một thời khóa biểu học tập với mục tiêu cụ thể giúp bạn chủ động hơn. Sinh viên mới thường bị “sốc” vì khối lượng bài vở tăng mạnh, nên việc có lịch học cố định sẽ giúp giữ nhịp học tập. Hãy phân bổ thời gian hợp lý cho từng môn và tuân thủ lịch trình để tránh dồn việc vào cuối tuần hoặc trước ngày thi.
3. Chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ
Ở đại học, việc nhờ hỗ trợ là hoàn toàn bình thường. Khi gặp khó, hãy hỏi giáo sư, trợ giảng, bạn học hoặc tìm đến các trung tâm hỗ trợ học thuật. Bạn càng giải quyết vấn đề sớm, việc theo kịp môn học càng dễ dàng. Trì hoãn chỉ khiến bạn mất thêm thời gian và áp lực nhiều hơn.
4. Học theo nhóm để tăng hiệu quả
Làm việc chung với bạn bè giúp bạn nhìn vấn đề dưới nhiều góc độ khác nhau. Khi giải thích kiến thức cho người khác, bạn sẽ hiểu sâu hơn chính bài học của mình. Nhóm học tập cũng là nơi bạn được hỗ trợ tinh thần, động viên nhau trong những giai đoạn căng thẳng.
5. Khám phá phong cách học phù hợp
Không phải ai cũng học tốt bằng cách đọc đi đọc lại ghi chú. Hãy thử nhiều phương pháp: tóm tắt ý chính, sử dụng flashcard, nghe podcast, ghi âm bài giảng hoặc tự đặt câu hỏi kiểm tra bản thân. Schwab cho rằng việc hiểu được cách suy nghĩ của chính mình (siêu nhận thức) sẽ giúp bạn chọn được phương pháp hiệu quả nhất.
Bạn có thể:
- Xem trước nội dung để biết mình đang cần học gì
- Ghi chú những điểm liên kết giữa bài học và kiến thức cũ
- Tự tóm tắt và trả lời lại những câu hỏi còn vướng
6. Cho não nghỉ ngơi đúng lúc
Não bộ có giới hạn tiếp thu. Những khoảng nghỉ ngắn giữa các buổi học giúp trí nhớ được củng cố và cải thiện khả năng ghi nhớ dài hạn. Bạn nên áp dụng các chu kỳ học tập như Pomodoro hoặc đơn giản là nghỉ 5–10 phút sau 30–45 phút tập trung.
7. Tạo môi trường học tập lý tưởng
Không gian học ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả. Hãy chọn nơi yên tĩnh, đủ ánh sáng, ít bị phân tâm và chuẩn bị sẵn nước uống, dụng cụ học để hạn chế việc đứng lên ngắt quãng. Một không gian gọn gàng sẽ giúp bạn duy trì sự tập trung tốt hơn.
8. Tự thưởng để duy trì động lực
Học tập kéo dài dễ khiến bạn mệt mỏi. Những phần thưởng nhỏ như xem một tập phim, ăn món yêu thích hoặc nghỉ ngơi 10 phút có thể giúp bạn vui vẻ hơn và có thêm động lực tiếp tục. Thưởng đúng lúc tạo cảm giác tích cực, giúp bạn không bị đuối năng lượng.
9. Ôn luyện thường xuyên
Kiến thức chỉ được ghi vào trí nhớ dài hạn khi bạn lặp lại và thực hành. Tự kiểm tra bằng flashcard, làm bài tập cũ hoặc giải đề là cách “tập luyện cho não”, giúp bạn nhớ bài chắc hơn so với việc chỉ đọc sách. Càng luyện tập, bạn càng dễ dàng vận dụng kiến thức khi làm bài.
10. Đặt mục tiêu học tập cụ thể
Hãy đặt mục tiêu theo phương pháp SMART để theo dõi tiến độ:
- Cụ thể: Ví dụ: “Học 2 giờ mỗi buổi tối.”
- Đo lường được: Đặt chỉ tiêu điểm số hoặc lượng bài cần hoàn thành.
- Khả thi: Tránh đưa ra mục tiêu quá cao.
- Liên quan: Bám sát nhu cầu và chương trình học.
- Thời hạn: Xác định mốc thời gian rõ ràng.
Khi có mục tiêu rõ ràng, bạn sẽ dễ đánh giá quá trình học và điều chỉnh khi cần.
Kết luận
Việc áp dụng những nguyên tắc học tập khoa học sẽ giúp bạn tiếp thu kiến thức tốt hơn, tự tin hơn và xây dựng nền tảng vững chắc cho cả thời gian học đại học lẫn sự nghiệp sau này. Chỉ cần bắt đầu với vài thói quen nhỏ, bạn sẽ cảm nhận rõ sự thay đổi trong cách học và khả năng ghi nhớ của mình.
Xem thêm: Kỹ thuật khơi dậy động lực của não bộ
